نقش آمریکا درانتصاب ولی عهد سعودی

نقش آمریکا درانتصاب ولی عهد سعودی                  

دکتراسدالله افشار

همان گونه که انتظار می رفت درتیرماه سال جاری، «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه کهنسال سعودی کهاز بیماری های مختلفی از جمله «آلزایمر» نیز رنج  می برد ،  با صدور فرمانی،محمد بن نایف را از پست «ولی عهدی» عزل و پسر 32 ساله خود «محمدبن سلمان» را به عنوان جایگزین وی تعیین نمود ؛ و به ظاهر به زمزمه جنگ قدرت در دربار سعودی خاتمه بخشید و از جدال شاهزادگان تشنه قدرتِ سعودی که ممکن بود برای تصاحب کرسی پادشاهی پس از ملک سلمان ، به جان یکدیگر بیفتند ، ممانعت به عمل آورد.!  مجله نیویورک‌ تایمز درخصوص تغییر ناگهانی این جایگزینی نوشت که بعضی از اعضای خاندان سعودی از ظهور و ارتقای سریع شاهزاده جوان به خشم آمده‌اند. از زمان تأسیس پادشاهی آل سعود  تاج  و تخت از برادر به برادر منتقل  می شده است ؛ و این اولین بار در تاریخ عربستان است که حکومت از پدر به پسر منتقل می گردد . «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی برای آن که بتواند دوره انتقال قدرت به فرزند خود را هدایت و مدیریت نماید همزمان انتصابات و برکناری های دیگری هم اعمال نمود . دراین تغییرات جدید ، نسل دوم و سوم شاهزادگان یا نوه ها و نتیجه های مؤسس حکومت (ملک عبد العزیز) را با هدف زمینه سازی برای قدرت گرفتن محمد بن سلمان و ارتقای وی تا سطح پادشاهی به  سمت های سیاسی و اجرایی حکومتی منصوب نمود. نباید نقش آمریکا را درانتصاب محمد بن سلمان  به عنوان ولی عهد سعودی ازیاد برد و یا کمرنگ تلقی نمود .  امضای توافق نامه خرید۱۱۰میلیارد دلاری تسلیحات نظامی عربستان سعودی از واشنگتن ، که درحقیقت باج مسلم آمریکا  از عربستان بشمار می آید این شائبه را درسطح    بین الملل تقویت کرده است که آمریکایی ها هرگونه حمایت از بن سلمان به عنوان ولی عهد را منوط به دریافت یک باج بزرگ در قالب امضای توافق نامه های نجومی کرده اند. از همین رو، ملک سلمان بزرگ ترین توافق نامه‌ها میان دو طرف در طول تاریخ به ارزش حدود ۴60 میلیارد دلار را که ۱۰۰ میلیارد دلارِ آن متعلق به مسائل نظامی است ، با واشنگتن به امضا رساند. همزمانی امضای این قراداد با این تغییرات گسترده سیاسی درعربستان ازچشم تیزبین تحلیلگران بین المللی پوشیده نمانده و معتقدند ؛ محمد بن سلمان ، شاهزاده ای افراطی ،  ماجراجو و جنگ طلب است که با افزایش اختیاراتش پس از ولایت عهدی ، بدون شک مسیر تازه ای را برای تحقق اهداف توسعه‌طلبانه خود در منطقه پیش خواهد گرفت.  از نگاه ایشان محمد بن سلمان یک «قمارباز سیاسی» بزرگ است که تا کنون درچند قمارخود ازجمله :  راه انداختن جنگ یمن ، تلاش برای سیطرۀ مجدد بر بازار نفت ، ناامن کردن منطقه خاورمیانه درحمایت ازتروریست های تکفیری داعش ، بسیج کشورهای عربی درقطع ارتباط با کشور قطر و کشتارحجاج بیت ا... الحرام درحج 1394 شکست خورده و درتحقق  پیروزی دراین میدان ها که از حمایت همه جانبه استکبارجهانی و صهیونیسم بین المللی نیز برخوردار بوده ناکام مانده است. تغییرات اعمال شده ازسوی «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی بلاشک دارای آثاری است که به برخی ازآن ها اشاراتی خواهیم داشت : 1- ازبین رفتن نظام قبیله‌ای سنتی به نفع دیکتاتوری متمرکز فردی ؛ 2- کشیده شدن جنگ قدرت میان اعضای ناراضی و پرشمار خاندان حاکم و وهابیون افراطی ؛ 3- محدود شدن رژیم آل‌سعود به آل‌سلمان ؛ 4- فعال شدن  گسل‌های فروپاشی جغرافیایی و اجتماعی این کشور؛ 5- وقوع زلزله سیاسی درعربستان و سوق پیدا کردن حجازبه سوی هرج ومرج.

جمعه : 30 / 4 / 1342- 26 شوال 1438- 21 ژوئیه 2017